1+2 september Reis naar Ladakh, het land van de hoge passen
3 september Juley! Welkom in Leh
4 september Bezoek aan Tibetan Children's Village in Choglamsar
5 september Klim naar de Shanti Stupa
6 september Kloosters Thakthok, Hemis, Thikse & Nyerma nunnery
7 september Trekking dag 1: Likir - Yangthang
8 september Trekking dag 2: Yangthang - Hemis Shugpachan
9 september Trekking dag 3: Hemis Shugpachan - Tingmosgang
10 september Trekking dag 4: Tingmosgang - Skindyang
11 september It's not a rally, enjoy the valley - naar Lamayuru
12 september Via Alchi klooster terug naar Leh
13 september Relaxen in Leh
14 september Over de 5602m hoge Khardung La naar de Nubra vallei
15 september Kamelen, zandduinen en besneeuwde bergtoppen
16 september Reisdag naar Pangong meer
17 september Pangong meer
18 september In een yurt in Ladakh Sarai, Sabu
19 september Wandeling door het dorpje Sabu
20 september Staking in Leh
21+22 september Via Delhi en Dubai weer terug naar huis
   

1 + 2 september 2014 - Reis naar Ladakh, het land van de hoge passen

In het uiterste noorden van India, ingeklemd tussen de Himalaya en het Karakoram gebergte, ligt Ladakh; het land van de hoge passen. Ladakh is een onderdeel van de omstreden Indiase deelstaat Jammu en Kashmir en wordt ook wel klein Tibet genoemd vanwege de grote gelijkenis met Tibet. Niet alleen landschappelijk maar ook cultureel en religieus want in Ladakh wordt het Tibetaans boeddhisme aangehangen.

Lotus tempel Delhi

Ladakh staat al heel lang op onze "wensenlijst" en dit jaar gaat het er eindelijk van komen. We vliegen met Emirates van Amsterdam via Dubai naar Delhi waar we 16 uur later enigszins vermoeid arriveren. We hebben een hotel vlakbij de luchthaven geboekt en na een verfrissende douche en een smakelijke dahl gaan we vroeg naar bed want de volgende ochtend worden we al om 03.45 uur gewekt voor onze vlucht naar Leh. Het is helder vandaag en we genieten van het uitzicht op de besneeuwde bergtoppen, spectaculair! Dat geldt trouwens ook voor de landing want ons vliegtuig maakt een scherpe bocht en even lijkt het alsof we de bergen zullen raken; een knap staaltje vliegkunst van onze piloot!

Leh is de hoofdstad van Ladakh en ligt op ruim 3500 meter hoogte. Dat merken we direct als we het vliegtuig uitstappen want de lucht is ijl en fris. Vanaf de luchthaven is het een kwartiertje rijden naar het Lotus hotel waar we Henk Thoma ontmoeten. Henk is een Nederlander die sinds 1994 in Ladakh woont. Hij is de oprichter van Vajradhara Travel Services http://vajradhara-travel-services.com/nl/index.php en organiseert reizen in de Indiase Himalaya. Wij zijn niet zo van de groepsreizen en hebben bij Henk een individuele rondreis geboekt. Henk is vriendelijk en enthousiast en geeft ons veel informatie over onze aanstaande reis. We staan te popelen om Leh te bekijken maar wachten daar nog even mee omdat we eerst moeten acclimatiseren. De rest van de dag brengen we daarom door in ons hotel terwijl we liters water drinken. Tegen de avond krijgen we hoofdpijn, de eerste symptomen van lichte hoogteziekte en 's avonds duurt het lang voordat we in een onrustige slaap vallen. Ik droom raar en veel en word regelmatig wakker, happend naar zuurstof.


 

3 september 2014 - Juley! Welkom in Leh

De volgende ochtend hebben we nog steeds lichte hoofdpijn maar verder voelen we ons eigenlijk wel goed. Na het ontbijt bestaande uit havermout en toast met abrikozenjam wandelen we in een rustig tempo naar het centrum van Leh. De stad telt 15.000 inwoners maar lijkt meer op een groot dorp dan een stad.

Gebedsmolen in LehDe sfeer is gemoedelijk en de inwoners groeten ons met een vriendelijk juley (djoelee). Het betekent hallo, tot ziens en bedankt, dat is makkelijk te onthouden. De gelijkenis met Tibet valt direct op. Leh wordt omringd door hoge kale bruine bergen en veel mensen hebben een tibetaans uiterlijk. Bij de Chokhang Vihara tempel draaien gelovigen gebedsmolens rond en boven ons hoofd wapperen kleurige gebedsvlaggetjes.

We wandelen door de bazaar; een wirwar van smalle straatjes met kleine winkeltjes. Er zijn kleermakers, kappers, schoenmakers, groenten en fruitverkopers, bakkers, slagers, thee verkopers, eetstalletjes, reisbureautjes etc. etc. Regelmatig wordt onze weg geblokkeerd door koeien, ezels, honden en schapen die tussen het afval struinen naar iets eetbaars.

Hoog boven Leh torent het oude koninklijk paleis en we klimmen naar boven. Het paleis zelf valt wat tegen (het wordt momenteel gerestaureerd) maar het uitzicht op de stad is mooi. Eigenlijk willen we nog verder omhoog om ook het bijgelegen klooster te bezoeken maar mijn hoofdpijn wordt heviger en daarom besluiten we terug te gaan naar ons hotel.

Het Lotus hotel is trouwens een aanrader; rustig gelegen, ruime schone kamers, vriendelijk personeel en er is een aangename tuin waar het heerlijk toeven is.

 

 

 

 

4 september 2014 - Bezoek aan Tibetan Children's Village in Choglamsar

In Leh en omgeving wonen veel Tibetaanse vluchtelingen en vanochtend nemen wij een taxi naar het Tibetan Children's Village in Choglamsar, 8 kilometer vanaf Leh. We worden ontvangen door een vriendelijke non die ons verteld dat hier maar liefst 1400 kinderen onderwijs volgen.

Jongen in Tibetan Children's VillageZe leren niet alleen lezen, schrijven en rekenen maar krijgen ook les in de Tibetaanse taal en cultuur. Het SOS kinderdorp is volledig afhankelijk van vrijwilligers, giften en donaties en wordt aangestuurd vanuit Dharamsala waar de Tibetaanse regering in ballingschap is gevestigd. Veel kinderen krijgen onderdak en verzorging in het dorp maar anderen wonen gewoon bij hun ouders in Choglamsar of omgeving.

We wandelen rond en bezoeken de klaslokalen, de computerruimte, de slaapverblijven, de eetzaal, de keuken en het klooster. Het dorp is een stuk groter dan verwacht en ziet er goed verzorgd uit.

Toch voelt het dubbel want we trekken ons het lot van de Tibetanen erg aan. Het is triest dat deze mensen niet in vrijheid in hun eigen land kunnen leven. Aan de andere kant is het mooi om te zien dat dit kinderdorp bestaat en hoe goed het functioneert. Uiteraard vertrekken we niet zonder een gift achter te laten en als we terug rijden naar Leh zijn we stil in de auto, dit bezoek heeft indruk gemaakt!

Rond 13.00 uur zijn we weer bij het Lotus Hotel en na een lunch van rijst, dahl en groenten maken we nog een wandeling door de stad. De lucht is donker en dreigend en al snel begint het te regenen. Het weer is van slag momenteel; geen zon en strakblauwe lucht maar zware bewolking en regen.

 

 

5 september 2014 - Klim naar de Shanti Stupa

Shanti Stupa

Onze laatste dag in Leh benutten we met een bezoek aan de Shanti Stupa, een grote witte stupa gebouwd door een Japanse boeddhistische organisatie ter gelegenheid van 2500 jaar boeddhisme.

De Shanti Stupa ligt op een berghelling en dat betekent een pittige klim (traptreden) naar boven. Onderweg pauzeren we regelmatig om op adem te komen want we zijn nog altijd niet gewend aan de hoogte. Een goede oefening voor de trekking straks. Boven aangekomen worden we beloond met een prachtig uitzicht over de stad en de stupa zelf is ook erg fraai. We bewonderen de kleurrijke boeddhistische details en blijven hier lang hangen, wat een fijne rustgevende plek!

Morgen begint onze rondreis en in de namiddag maken we alvast kennis met Nurboo Stanzin, onze gids voor de komende 2 weken. Onze eerste indruk is positief, hij komt over als een vriendelijke behulpzame jongeman.

We sluiten de dag af met een portie Tibetaanse momo's; gestoomde deegballetjes gevuld met groenten en kaas. Het smaakt heerlijk.




 

6 september 2014 - Kloosters Thakthok, Hemis, Thikse & Nyerma nunnery

Petra en een oude non in Nyerma nunneryOm stipt 09.00 uur worden we opgehaald door gids Nurboo en chauffeur Gyalsou. Vandaag is het kloosterdag want er staan maar liefst 4 kloosters op ons programma. We beginnen met het verst gelegen klooster Thakthok. De letterlijke vertaling van Thakthok is rotsdak en dat is een toepasselijke naam want het klooster is tegen een rots gebouwd rondom een oude meditatiegrot. We betreden de grot en onze ogen moeten wennen aan het donker. Binnen hangt een zware geur van wierook en boterkaarsjes en de muren en het plafond zijn zwartgeblakerd van jaren intensief gebruik. Indrukwekkend.

Hierna rijden we naar Hemis, het grootste en rijkste klooster van Ladakh. Hemis stamt uit de 17e eeuw en is spectaculair gelegen tegen een bergwand. Een keer per jaar wordt hier het beroemde Hemis festival gehouden waarbij monniken maskerdansen uitvoeren. Dat lijkt ons erg interessant om te zien maar we zijn te laat, het festival is afgelopen juli al geweest. We lopen rond en bewonderen de ruime binnenplaats, de tempelzalen, de muurschilderingen en gouden boeddhabeelden. Verder is er nog een klein museum waar relikwieën worden getoond. Interessant om te zien.

Thikse is het derde klooster dat we bezoeken en het doet ons sterk denken aan het Potala paleis in Lhasa (Tibet) want het is in dezelfde stijl gebouwd. De grootste bezienswaardigheid van Thikse is een boeddhabeeld van maar liefst 15 meter hoog.


Aan het eind van de middag arriveren we bij onze overnachtingplaats van vandaag; Homestay Taras bij het Nyerma nonnenklooster. Dit klooster is in 2004 opgericht voor oude nonnen in Ladakh door de Nederlandse stichting DFLN (Dutch Foundation for Ladakhi Nuns). In 2008 is er een guesthouse bijgebouwd. Het is de bedoeling dat de nonnen het guesthouse zelf gaan runnen en op deze manier in hun eigen onderhoud voorzien. Zover is het nog niet want momenteel wordt het draaiende gehouden door Nederlandse vrijwilligers.

Petra en een non in Nyerma nunneryDe huidige vrijwilligers, Sheila en Shey, ontvangen ons hartelijk. We zijn de enige gasten vandaag en mogen een kamer uitzoeken. In totaal zijn er 6 ruime tweepersoonskamers met eigen wc en douche (koud water - warm water op verzoek verkrijgbaar). Na de thee geeft Shey ons een uitgebreide rondleiding over het klooster terrein.

Ze laat ons de gebedsruimte zien, de slaapverblijven, de keuken, de gemeenschappelijke ruimte, de groentetuin en de waterpomp. We maken kennis met een aantal nonnen. Een oude non klets er vrolijk op los en poseert graag voor de foto maar alleen buiten in de tuin, bij de bloemen. Als Jan haar de foto laat zien is ze niet tevreden want er moeten meer bloemen bij. Opnieuw.

Ze heeft nog maar 1 tand in haar mond die ze de hele tijd heen en weer wiebelt. Wat een heerlijke oude dame!

's avonds maken Sheila en Shey een lekkere vegetarische maaltijd voor ons klaar en ze eten zelf ook een hapje mee. Beide dames hebben veel gereisd en onder het genot van liters thee vermaken ze ons lange tijd met hun boeiende verhalen. Het wordt een gezellige avond.

 

7 september 2014 - Trekking dag 1: van Likir naar Yangthang

We hebben heerlijk geslapen vannacht en na het ontbijt nemen we afscheid van Sheila en Shey. Taras Homestay is een fijne plek gebleken en we kunnen iedereen aanraden om hier te overnachten, je steunt er een geweldig initiatief mee!

Vanaf Nyerma rijden we in 2 uur naar het dorpje Likir, het beginpunt van onze 4-daagse trekking. Voordat we van start gaan bezoeken we eerst nog het gelijknamige klooster dat bestuurd wordt door een jongere broer van de Dalai Lama. Pal naast het klooster staat een reusachtig boeddhabeeld, erg mooi om te zien.

Bezoek bij onze tentDan begint onze trekking toch echt. We laten het Likir klooster achter ons en wandelen samen met gids Nurboo in een rustig tempo naar de Pobe La pas op 3550 meter hoogte. Een makkelijke klim. Het landschap om ons heen is droog en kaal maar in de verte zien we de besneeuwde bergtoppen.

Het is heerlijk wandelweer vandaag; zonnig en een graadje of 15. We genieten. Na 2 uur lopen dalen we af naar het kleine dorpje Sumdo en in de schaduw van de bomen nuttigen we onze lunchbox bestaande uit een sandwich, een banaan, een gekookte aardappel en een ei.

Na de lunch volgt al snel een klim van +/- 200 meter naar de Charatse La pas.



Het is best zwaar want we komen nog altijd zuurstof tekort en stoppen regelmatig om op adem te komen. Nurboo kijkt ons de hele tijd grijnzend aan, hij heeft nergens last van en gaat bijna huppelend naar boven.

Rond 16.30 uur arriveren we bij onze campsite in het dorpje Yangthang. Chauffeur Gyalsou en kok Yangjos zijn er al en hebben onze tent al opgezet. Ze begroeten ons enthousiast met thee en koekjes. Terwijl wij uitrusten van onze eerste wandeldag bereidt Yangjos het avondeten. Groentesoep vooraf, gevolgd door mutter paneer -Indiase kaas met doperwten in tomatensaus-, geroosterde bloemkool en rijst. Als toetje krijgen we ananas. Het smaakt voortreffelijk.

Na het eten gaan we vroeg naar bed. Nurboo geeft ons een warme kruik en wij zijn als een kind zo blij. Het duurt dan ook niet lang voordat we als een blok in slaap vallen.

 

8 september 2014 - Trekking dag 2: Yangthang - Hemis Shugpachan

Jan en Nurboo

Goodmorning, how are you? Do you want chai? Het is half 7 in de ochtend als Yangjos ons een kopje thee komt brengen. We zijn al een poosje wakker maar liggen nog heerlijk te luieren in onze slaapzakken. We hebben uitstekend geslapen vannacht en hebben het gelukkig niet koud gehad. Als de zon opkomt gaan we de tent uit en Yangjos maakt ons ontbijt klaar. Havermout. Een speciaal verzoek van onze kant dat direct wordt ingewilligd.

Om 09.00 uur beginnen we met wandelen en al snel volgt een pittige klim naar de Kunje La pas op 3950 meter. Boven worden we beloond met een prachtig uitzicht en zoals gebruikelijk is de top van de pas weer mooi versierd met gebedsvlaggetjes. Hierna volgt een afdaling naar de groene oase Hemis Shugpachan.

Jan bij een stupa Rond 13.30 uur arriveren we bij de campsite waar onze tent alweer voor ons klaar staat. Yangjos is spaghetti aan het maken. We hebben trek gekregen van het lopen dus dat gaat er goed in. Na de lunch maken we samen met Nurboo een wandeling door het dorp Hemis Shugpachan.

Vlakbij de campsite wordt een nieuw boeddhabeeld gebouwd en we gaan een kijkje nemen. Het blijkt een belangrijke dag te zijn want het beeld wordt ingezegend door het dorpshoofd, een prachtige karakteristieke man die een traditionele Ladakhi hoed draagt. Hij poseert graag even voor de foto.

In de namiddag luieren we bij de tent tot het tijd is voor het avondeten. We starten met tomatensoep en krijgen daarna gestoomde en gefrituurde momo's gevuld met groenten en paneer (kaas). Machtig maar erg lekker. Knap wat onze kok met weinig middelen allemaal kan bereiden. Na het eten gaan we vroeg naar bed. Het is minder koud dan gisteren maar de warme kruik is meer dan welkom.

 



 

9 september 2014 - Trekking dag 3: Hemis Shugpachan - Tingmosgang

Om 07.00 uur worden we weer gewekt door Yangjos die ons een kopje thee komt brengen. Hij heeft ook al havermoutpap met noten en rozijnen voor ons klaargemaakt. Wat een service! Na dit stevige ontbijt starten we met onze wandeling terwijl Yangjos en Gyalsou ons uitzwaaien. Juley Juley.

Petra op de Meptak La pasDe route van vandaag is adembenemend mooi, zowel letterlijk als figuurlijk. Het eerste stuk voert door een vlak en kaal maanlandschap maar al snel dalen we af. De bergen om ons heen zijn bruin, roze, geel en oranje van kleur en ik stop regelmatig om de omgeving in me op te zuigen. Wat voel ik me me klein en nietig in dit indrukwekkende landschap.

Na de afdaling volgt de beklimming van de 3750 meter hoge Meptak La pas. Voetje voor voetje lopen we over het steile zigzagpad naar boven, ieder in zijn eigen tempo. Het is stil, het enige wat ik hoor is mijn eigen ademhaling. Na een poosje zie ik gebedsvlaggetjes dus dat betekent dat we bijna bij de pas zijn. Het geeft nieuwe energie voor het laatste steile stuk omhoog.




Een paar minuten later staan we op de pas. Moe maar voldaan. Lange tijd genieten we van het spectaculaire uitzicht terwijl we ondertussen onze lunchbox nuttigen.

Hierna volgt een afdaling naar het dorpje Ang. Daar zijn mensen aan het werk op het land en we gaan een kijkje nemen. Ze zijn gerst aan het oogsten waar o.a.tsampa van wordt gemaakt, het basisvoedsel hier in Ladakh. Het oogsten is een echte familie aangelegenheid, jong en oud, iedereen helpt mee, fascinerend om te zien.

De mensen zijn erg vriendelijk en bieden ons een kopje masala chai met koekjes en puri (gefrituurde Indiase broodjes) aan. Een voor een poseren ze voor de foto om het vervolgens uit te schateren als ze zichzelf terug zien achterop het schermpje van mijn camera. Heerlijk dit contact met de lokale mensen! Na een half uurtje nemen we afscheid en we beloven de foto's vanuit Nederland op te sturen. De mensen gaan verder met oogsten en wij wandelen door naar Tingmosgang. Oogsten in het dorpje AngTingmosgang blijkt een mooi en welvarend dorp te zijn. De huizen zijn groter en luxer dan we tot nu toe hebben gezien en overal staan fruitbomen. Op de platte daken liggen abrikozen te drogen. Rond 14.00 uur arriveren we bij onze campsite. We zijn moe van de lange wandeling en de rest van de dag relaxen we bij de tent.

 

 

10 september 2014 - Trekking dag 4: Tingmosgang - Skindyang

Petra en 2 kinderen tijdens de trekkingHet is alweer de laatste dag van de trekking maar voordat we gaan lopen bezoeken we eerst het klooster van Tingmosgang. Het is spectaculair gelegen op een rots en torent hoog boven het dorp uit. Het klooster is niet groot maar wel erg mooi en zeker een bezoek waard.

Hierna beginnen we aan onze klim naar de 4030 meter hoge pas. Het lopen valt ons zwaar vandaag, onze spieren zijn nog wat stijf en stram van gisteren. Regelmatig happen we naar zuurstof, wat duurt het toch lang totdat we volledig geacclimatiseerd zijn.

Vanaf de pas dalen we af naar het dorp Skindyang, het eindpunt van onze trekking. Het zit erop en wat hebben we ervan genoten. Deze trekking is geen moeilijke trekking maar de hoogte maakt het af en toe best zwaar. We kunnen het iedereen aanraden en zijn absoluut een onvergetelijke ervaring rijker!

De campsite in Skindyang stelt niet veel voor en in overleg met onze gids en chauffeur besluiten we verder te rijden naar het volgende dorpje. Daar vinden we wel een fijne overnachtingsplaats en het dorp zelf blijkt ook verrassend leuk te zijn. We zijn een grote bezienswaardigheid voor de mensen hier, blijkbaar komen hier niet zoveel toeristen.

 



 

 

11 september 2014 - "It's not a rally, enjoy the valley" - Lamayuru

Vandaag rijden we naar Lamayuru en onderweg vermaken wij ons met het lezen van de gele adviesborden die hier (en ook op veel andere plaatsen in Ladakh) langs de kant van de weg staan. Ze zijn bedoeld om de verkeersveiligheid te promoten en sommige teksten zijn erg grappig. Een greep uit het aanbod;

-Drinking whiskey, driving risky
-If you are married, divorce speed
-Life is a journey, complete it
-Better mister late than late mister
-It's not a rally, enjoy the valley
-Speed thrilss, but kills

Rond het middaguur arriveren we in Lamayuru, een klein dorp te midden van een bizar maandlandschap. Ooit was dit de bodem van een zee was, best een raar idee op deze hoogte. We droppen onze bagage bij het Niranjana hotel en genieten van een heerlijke lunch.

Lamayuru klooster

Hierna gaan we het klooster van Lamayuru bekijken. Het is gebouwd in de 11e eeuw en daarmee is het een van de oudste kloosters van Ladakh. Als we de fraaie zalen, de chortens en de gebedsmolens bewonderen horen we plotseling een monotoon geluid. Het klinkt intrigerend. We lopen erop af en komen uit bij de kloosterschool waar monniken gebeden aan het oefenen zijn. Ze zijn zijn nog erg jong maar het is mooi om nu al die devotie te zien. We blijven even luisteren maar willen hun lessen niet teveel verstoren en laten ze weer snel met rust. Na het avondeten maken we nog een wandeling door het dorp en hierna gaan we vroeg naar bed.  

 



12 september 2014 - Via Alchi klooster terug naar Leh

Vanochtend rijden we terug naar Leh en onderweg bezoeken we het bijzondere Alchi klooster. Dit klooster is bijzonder omdat dit het enige klooster is in Ladakh dat niet op een berg is gebouwd. Bijzonder ook omdat de voorgevels versierd zijn met prachtig houtsnijwerk. En bijzonder omdat er fraaie muurschilderingen uit de 11e eeuw te zien zijn. Alles aan dit klooster is totaal anders dan we tot nu toe hebben gezien en dat maakt het erg interessant.

Rond het middaguur arriveren we bij het Lotus hotel in Leh en het voelt als thuiskomen. We krijgen onze eigen vertrouwde kamer en genieten van een warme douche, wat is dat heerlijk na 6 dagen! Als we het thuisfront willen berichten dat we weer in Leh zijn aangekomen ontdekken we dat er geen internetverbinding is. Een medewerker van het hotel vertelt dat er zware overstromingen zijn geweest in Kashmir, slechts 300 kilometer hier vandaan. Er zijn al meer dan 400 doden gevallen en duizenden mensen zijn geëvacueerd. Huizen, bruggen en gewassen zijn volledig weggespoeld. De internetverbinding in Ladakh komt tot stand via Kashmir dus dat is de reden waarom er geen internet is. En dat zal de komende weken misschien zelfs wel maanden zo blijven ook. Tijdens het avondeten raken we aan de praat met een echtpaar dat zojuist in Leh is aangekomen vanuit Srinigar, Kashmir. Ze zijn door het Indiase leger uit hun hotel geëvacueerd en op de bus gezet naar Leh. De verhalen die ze vertellen zijn vreselijk. Deze overstromingen zijn de ergste in 50 jaar.

 

Kokopelli - Indian native art

 

13 september 2014 - Relaxen in Leh

Relaxdag in Leh. We slapen uit, wandelen wat door de stad, slaan proviand in voor het tweede deel van de reis en luieren in de tuin van ons hotel. Verder bellen we maar even naar huis om te vertellen dat alles goed met ons gaat. Gelukkig is er nog wel telefoonverbinding. Onze gids Nurboo regelt ondertussen de permit die vereist is voor de Nubra vallei, ons volgende reisdoel.

Kokopelli - Indian native art

14 september 2014 - Over de 5602 meter hoge Khardung La naar de Nubra vallei

De letterlijke vertaling van Ladakh is "het land van de hoge passen" en Ladakh doet haar naam eer aan want vandaag rijden we via de Khardung La -met 5602 meter de hoogst berijdbare pas ter wereld- naar de Nubra vallei. We slingeren naar boven en zien de stad Leh onder ons steeds kleiner en kleiner worden. Onderweg passeren we kleurrijke Tata vrachtwagens, legertrucks, minibusjes, motorrijders, fietsers en zelfs hardlopers. Geloof het of niet maar vandaag wordt de marathon van Leh gehouden; 55 deelnemers rennen vanaf de Khardung La naar beneden. Een echte uitdaging!

Jan en Petra op de Khardung la pasNa 1,5 uur rijden bereiken we de top van de pas. Enthousiast spring ik de auto uit maar ik word gelijk afgestraft met duizeligheid en lichte hoofdpijn, geen goed idee op deze hoogte.

We fotograferen elkaar bij een bord met de tekst: Khardung La top, highest motorable road in the world, het bewijs dat we hier echt zijn geweest. We lopen nog wat rond. De pas is bezaaid met honderden gebedsvlaggetjes en er zijn zelfs een paar theehuisjes en restaurantjes. Hierna zoeken we de warmte van de auto weer op want het is koud op de pas!

De afdaling naar de Nubra vallei is hobbelig. Een groot gedeelte van de weg is onverhard en onze ingewanden worden alle kanten op geschud, het uitzicht op de weidse vallei is echter prachtig. Onderweg maken we nog een tussenstop bij het klooster van Diskit waar een reusachtig boeddhabeeld staat.

Aan het eind van de dag rijden we Hundar binnen, een groene oase in het droge landschap. We overnachten in een luxe tent in het Hundar Organic Deluxe Retreat Camp. Het kamp is idyllisch gelegen temidden van bomen en planten. Een bijzondere plek.

 



Kokopelli - Indian native art

 

15 september 2014 - Kamelen, zandduinen en besneeuwde bergtoppen

We zijn vroeg wakker vanochtend en na het ontbijt gaan we de Nubra vallei bekijken. Onze eerste stop zijn de zandduinen van Hundar waar we worden aangestaard door tientallen wollige kamelen. Vroeger werden deze kamelen gebruikt om goederen te vervoeren over de legendarische zijderoute, tegenwoordig maken toeristen een ritje op de rug van deze 2-bultige dieren. Wij wagen ons er niet aan maar het is wel een bijzonder gezicht; kamelen, zandduinen en de omringende besneeuwde bergtoppen.

Kameel in de Nubra valleiWe rijden verder naar Sumur, een dorpje aan de andere kant van de vallei en komen onderweg opvallend veel legervoertuigen tegen. De Nubra vallei is een politiek gevoelig grensgebied ingeklemd tussen Ladakh, Tibet en Pakistan en dat verklaart de ruime aanwezigheid van het Indiase leger hier.

We droppen onze bagage bij het Sumur Lharje Resort, onze overnachtingsplek van vandaag, en rijden verder naar een klein maar fraai bergmeer en de Panamik hotsprings. De warmwaterbronnen stellen niet veel voor maar het idee dat we nu in het laatste toegankelijke dorpje van de Nubra vallei zijn, vlakbij de grens met Pakistan, dat is wel bijzonder.


Aan het eind van de middag bezoeken we het Samstenling klooster waar 4 monniken een zandmandala aan het maken zijn. Nurboo vertelt dat ze hier 7 dagen mee bezig zijn en daarna wordt de mandala weer vernietigd. Het symboliseert de vergankelijkheid van het leven. Het is een erg nauwkeurig werkje en het is ons nu duidelijk waar de term monnikenwerk vandaan komt.

Bij het Sumur Lharje resort genieten we van een heerlijke maaltijd bestaande uit rijst, dahl, groenten en chapati. Wederom zijn we de enige gasten, het toeristenseizoen loopt duidelijk ten einde.

 

Kokopelli - Indian native art

16 september 2014 - Reisdag naar Pangong meer

Vroeg op want er staat een reisdag van maar liefst 10 uur op ons programma. Gisteren keken we hier een beetje tegenop maar dat blijkt niet nodig te zijn want de route van vandaag is prachtig en we genieten van het uitzicht op het omringende berglandschap. We komen weinig verkeer tegen onderweg maar zien wel opvallend veel dieren. Bergmarmotten schieten voor de auto de weg over, antilopen beklimmen steile berghellingen en yaks, paarden en wilde ezels grazen in de weide.

Onderweg naar Pangong meerWe passeren 2 hoge passen, de Wari La van 5290 meter en de Chang La met een hoogte van 5360 meter. Op de top van de Chang La drinken we een kopje masala chai en wederom fotograferen we elkaar want we staan op de "world third highest pass", dat gebeurt toch ook niet dagelijks.

Rond 17.00 uur arriveren we bij onze eindbestemming van vandaag; het kleine dorpje Spangmik aan de oever van het Pangong meer. Hier overnachten we in een tentenkamp op 4350 meter hoogte. Zodra de zon ondergaat wordt het ijzig koud en met 4 lagen kleding voelen we ons net michelin-mannetjes. Al snel toveren we ook onze muts en handschoenen tevoorschijn, wat zijn we blij dat we die hebben meegenomen vanuit Nederland!

 

Na een verrukkelijke dahl makhani duiken we vroeg ons bed in. We liggen met onze muts op en kleding aan onder 3 dikke dekens en warmen onze steenkoude voeten aan een kruik. Het duurt lang voordat we in een onrustige slaap vallen.

 

Kokopelli - Indian native art

 

17 september 2014 - Pangong meer

Pangong meer

Slecht geslapen vannacht. Spangmik ligt 1000 meter hoger dan onze vorige overnachtingplaats en dat merken we zeker; we zijn kortademig en hebben lichte hoofdpijn. Na een kopje masala chai en onze vertrouwde bak havermout voelen we ons weer stukken beter en we maken een ochtendwandeling langs het meer. De bruingekleurde bergen steken prachtig af tegen het azuurblauwe water en de knalblauwe lucht. Dit is buitenaards mooi! Lange tijd genieten we in stilte van de omgeving.

Als we later naar de kleine dorpjes Man en Merag rijden zien we pas goed hoe groot dit meer is. Het is 134 kilometer lang en 5 kilometer breed. Ook hier zijn veel militairen gestationeerd want het Pangong meer vormt de grens tussen India en Tibet. 75% van dit meer hoort bij Tibet, 25% bij India.

We wandelen door het piepkleine dorpje Merag en ik vraag me af waar de mensen hier van leven. Volgende maand zijn de toeristen verdwenen, het zoutwatermeer zal bevriezen en de temperaturen zullen dalen tot min 30. Ze hebben geen verwarming en ook geen warme douche. Ik moet er niet aan denken, ik heb het nu al koud. Het leven op deze hoogvlakte is zwaar.

In de namiddag maak ik nogmaals een wandeling langs het meer. De wind is gaan liggen en de omringende bergen spiegelen in het heldere water. Dzo's (kruizing tussen een yak en een koe) grazen vredig aan de oever van het meer. Ik ben helemaal alleen en geniet van de laatste zonnestralen en het uitzicht. Wat een magische plek is dit!

Kokopelli - Indian native art

18 september 2014 - In een yurt in Ladakh Sarai, Sabu

Relaxen in SabuVandaag rijden we via de Chang La pas naar Sabu, een klein dorpje 7 kilometer vanaf Leh. We zijn 1000 meter gedaald en kunnen weer normaal ademhalen, toch wel weer fijn. Onze rondreis loopt ten einde en de laatste dagen brengen we door in Ladakh Sarai, een eco resort in Sabu. Op internet zag het er al leuk uit maar in werkelijkheid is het nog veel mooier.

We krijgen een luxe yurt toegewezen en na een warme douche relaxen we wat in de tuin van Ladakh Sarai. Het is heerlijk zonnig weer vandaag en vanuit mijn hangmat heb ik een prachtig uitzicht over de vallei.

Terwijl ik naar mijn muziek luister spelen beelden van de afgelopen 2,5 week als een film door mijn hoofd.


Beelden van bijzondere ontmoetingen, prachtige landschappen, indrukwekkende kloosters. Tranen branden achter mijn ogen en al snel laat ik ze de vrij loop. Ladakh doet iets met je. Ladakh is magisch. Ik voel me rijk en bevoorrecht om hier te mogen zijn.

 

Kokopelli - Indian native art

 

19 september 2014 - Wandeling door het dorpje Sabu

Vroeg in de ochtend maken we een wandeling door Sabu en het blijkt een leuk, klein dorpje te zijn. Het is nog steeds oogsttijd en wederom zien we veel mensen werken op het land. Ze zijn allemaal even vriendelijk en gastvrij en aan het eind van het dorp puilen onze zakken uit met kleine appeltjes en gedroogde abrikozen die we onderweg hebben gekregen.

Oogsten in SabuHet eten in Ladakh Sarai is trouwens van uitstekende kwaliteit en we kijken uit naar de lunch en het diner. We krijgen van alles opgeschept en eten tot we niet meer kunnen. Heerlijk!

Als we nog wat nakletsen met de andere gasten horen we plotseling van de eigenaar van Ladakh Sarai dat er morgen een staking is en dat er geen enkel gemotoriseerd voertuig wordt toegelaten in Leh en omgeving.

De precieze reden van de staking is ons niet duidelijk maar dit is wel vervelend want wij zouden morgen om half 11 terugrijden naar Leh. We bellen Henk en hij regelt een taxi voor ons die ons dezelfde avond afzet bij het Lotus hotel. Een vreemde afsluiting van ons verblijf in Sabu en we voelen ons een beetje ontheemd.


Kokopelli - Indian native art


20 september 2014- Staking in Leh

Leh is vandaag een spookstad. Alle winkels en restaurants zijn gesloten en er rijdt geen enkel gemotoriseerd voertuig. Op de hoek van de straten staan militairen om in te grijpen tegen "overtreders" maar dat is gelukkig niet nodig. We wandelen wat rond, dit is een vreemde gewaarwording. We zouden vandaag souvenirs kopen voor onszelf en het thuisfront maar dat zit er niet in. Deze staking blijkt gericht te zijn tegen een grote reisketen in het zuiden van India die reizen naar Ladakh aanbiedt voor veel te lage prijzen. Ik heb mijn twijfels of deze staking daar daadwerkelijk wat aan kan veranderen. Ik hoop het voor de reisagenten hier in Leh.


Kokopelli - Indian native art


21 + 22 september 2014- Terug naar huis

Vanochtend vliegen we van Leh naar Delhi waar we nog een dag verbijven voordat we weer terug gaan naar Nederland. Onze reis zit erop en wat hebben we ervan genoten. Ladakh is een bijzonder stukje India dat totaal niet voelt als India. Meer als Tibet, maar dan in vrijheid. Ladakh is puur, authentiek, de landschappen zijn adembenemend mooi, de mensen vriendelijk en gastvrij en het Tibetaans boeddhisme, dat zo is verweven in het dagelijks leven, is fascinerend. Ladakh is een echte aanrader!

En ga je op reis naar Ladakh, dan kunnen we je de diensten van Vajradhara Travel Services zeker aanbevelen want onze reis was perfect georganiseerd!

 

Kokopelli - Indian native art